Boraltan Köprüsü Olayı
Boraltan Köprüsü Katliamı ya da Boraltan Faciası, Türkiye'ye sığınan 195 Azerbaycanlı Sovyet askerinin[1] 1945 yılında mütekabiliyet ilkesi çerçevesinde Sovyetler Birliği'ne iadesi sonrası yaşanan katliamdır.[2]
Türkiye Sovyetler'den mütekabiliyet esasına dayanarak Sovyetler Birliği'ne iltica etmiş olan bir subay ve iki erini istemişti. Sovyetler ise askerlerin izlerinin bulunamadığını beyan edip geri vermeyince Türkiye yola çıkan bazı askerlerin iadesini durdurdu. Türkiye ayrıca iltica edenlerden Türk asıllı olanların Türk vatandaşlığına alınması esasını kabul etti.[1]
Sınır karakolunda bulunan Azerbaycanlı Sovyet askerleri[1] Aras Nehri üzerindeki Boraltan Köprüsü'nden geçerek Türkiye'ye iltica etmişlerdi fakat Sovyetler Birliği'nin isteği üstüne mütekabiliyet kapsamında hükûmetin talimatıyla iade edildiler.[1]
Olayın meclise taşınması
[değiştir | kaynağı değiştir]Boraltan Köprüsü Katliamı meselesi ilk kez 1951 tarihinde Demokrat Parti Tekirdağ milletvekili Şevket Mocan tarafından gündeme getirilmiş ve tartışmalara sebep olmuştur. Milletvekilinin sorusuna cevap veren Adalet Bakanı, iç işleri, dış işleri ve savunma bakanlıklarının resmi kayıtlarına göre, Türkiye'nin 1945'te Almanya'ya savaş ilan ederek SSCB ile müttefik haline gelince askerlerin karşılıklı iadesi için adımlar atıldığını, Türkiye'de bulunan 237 Sovyet askerinden 195'inin 6 Ağustos 1945'te Sovyetler Birliği'ne teslim edildiğini fakat SSCB'de bulunan biri subay 3 Türk askeri hakkında "izleri bulunamadı" denince teslim işlemlerinin durdurulduğunu ve 1947'de Yozgat'taki bir kampta kalan Sovyet askerlerinin serbest bırakılıp Türk asıllıların isterlerse Türkiye vatandaşlığına geçmelerine karar verildiğini belirtmiştir.[1][3]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e "TBMM Tutanak Dergisi" (PDF). 9 (91). 18 Temmuz 1951. ss. 203-206. 4 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
- ^ "Yıllarca halktan gizlenen katliam". 28 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2016.
- ^ "Şevket Mocan, TBMM". 29 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2016.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- YouTube 15 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Esat Kabaklı'nın katliam için seslendirdiği ağıt.